مسئولیت ناشی از عیب تجهیزات پزشکی مصرفی و مبانی آن

امروزه، مسئولیت قراردادی دیرین یا مسئولیت مبتنی بر تقصیر، پاسخگوی مسائل مستحدثه به ویژه عرضه و مصرف تجهیزات پزشکی معیوب نیست و نمی­‌تواند میان حقوق تولیدکننده و مصرف­‌کننده تعادل برقرار نماید. بر حسب ماده433 قانون مدنی و ماده2 قانون حمایت از حقوق مصرف‌­کننده، زیان­‌دیده در صورتی که مبیع معیوب، جزئی باشد، حق فسخ معامله یا نگهداری مبیع و اخذ ارش را دارد و اگر معامله کلی باشد، تعویض کالا با نمونه سالم یا استرداد آن، حق اوست. در غیر اینصورت بایستی بر طبق قواعد عمومی مدنی یا قواعد عام مسئولیت قراردادی جبران ضرر نماید. در این راستا، تصویب قانون حمایت از حقوق مصرف‌­کنندگان مصوب1388 و آیین‌­نامه تجهیزات و ملزومات پزشکی مصوب1394، گامی مؤثر در سیر نظام حقوقی ایران به سمت تأسیس رویکردهای نوین در نظام مسئولیت ناشی از عیب تولید به حساب می‌­آید. که مقاله حاضر با هدف ارزیابی مسئولیت ناشی از عیب تجهیزات مصرفی و بررسی مبانی حقوقی بدان پرداخته است. حاصل پژوهش، نشانگر آن است که به استناد ماده25 آیین‌­نامه تجهیزات و ملزومات پزشکی مصوب1394، صِرف احراز عدم انطباق عملکرد کالای تولیدی با ادعای تولیدکننده، مستلزم حکم به جبران زیان است و حمایت از حقوق مصرف‌­کننده، نیازمند قرارداد یا اثبات تقصیر نیست. بر این اساس، مسئولیت در آیین‌­نامه مذکور مبتنی بر مسئولیت محض بوده و فراتر از مسئولیت‌­های مندرج در قانون مدنی و قواعد عمومی یا قواعد عامی است که در حقوق ایران پیش­‌بینی شده است و با مبنای خطر در حقوق و قاعده اتلاف در فقه امامیه سازگارتر است. تحقیق حاضر به روش توصیفی-تحلیلی بوده و بدین شرح است که بعد از مراجعه به منابع مکتوب در حقوق پزشکی، حقوق مدنی، کیفری و فقه امامیه و گردآوری داده‌­ها، با روش منطقی و استدلال عقلی به تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع­‌آوری شده پرداخته  است.